مسائل خاص یوروستومیت‏ها

1.          آیا رنگ و بوی ادرار ممکن است بر اثر مصرف مواد غذایی خاصی تغییر کند؟

2.          ترکیبات عادی ادرار چیست؟

3.          آیا بیمار قبل از جراحی یوروستومی نیز به پاک سازی روده احتیاج دارد؟

4.          تشکیل کریستال‏های ادراری در یوروستومیت‏ها به چه علت است؟

5.          در صورت تشکیل کریستال در اطراف محل یوروستومی چه باید کرد؟

6.          برای جلوگیری از عفونت ادراری یوروستومیت ها چه اقداماتی لازم است؟

7.          چرا پس از انجام جراحی و تعبیه  Ileal Conduit  بیمار شاهد دفع موکوس در کیسه خواهد بود؟

آیا رنگ و بوی ادرار ممکن است بر اثر مصرف مواد غذایی خاصی تغییر کند؟

بله- بعضی از غذاها روی رنگ و بوی ادرار تاثیر می‏گذارند. مصرف مارچوبه بوی ادرار را تغییر می‏دهد. بعضی مواد مانند ویتامین‏ها و داروهای خاص رنگ ادرار را تغییر می‏دهند و بهتر است یوروستومیت‏ها از این موضوع آگاه باشند؛ زیرا مواردی مانند عفونت یا کمبود مایعات بدن نیز می‏توانند رنگ یا بوی ادرار را تغییر دهند. داروهای ضد اسید معده که به صورت خوراکی مصرف می‏شوند، رنگ ادرار را شیری می‏کنند. بعضی آنتی‏بیوتیک‏های خوراکی رنگ ادرار را به رنگ خاکستری متمایل به سبز تغییر می‏دهند. شارکول رنگ ادرار را به رنگ سیاه در می‏آورد. قرص فروس سولفات که در موارد کم‏خونی و فقر آهن مصرف می‏شود نیز رنگ ادرار را تیره می‏کند. سنا که در یبوست مورد استفاده قرار می‏گیرد، ادرار را زرد رنگ می‏کند. 

ترکیبات عادی ادرار چیست؟

95 درصد حجم ادرار از آب تشکیل می‏شود. پنج درصد دیگر را مواد محلول در آب از جمله نمک‏ها تشکیل می‏دهند. ادرار ممکن است غلیظ یا رقیق باشد. مواد محلول در ادرار شامل ترکیبات نیتروژن دفعی است که قسمت اعظم آن از اوره تشکیل می‏‏شود. اوره از متابولیسم پروتئین‏ها و آمینواسیدهای موجود در مواد غذایی ایجاد می‏شود. اسید اوریک ترکیب دفعی دیگری است که از متابولیسم اسیدهای نوکلئیک به‏وجود می‏آید. کراتینین نیز ترکیب نیتروژنی دیگر ادرار است. pH ادرار متغیر است و از 5/4 تا 8 تغییر می‏کند ولی در حالت عادی معمولاً حدود 6 می‏باشد و ادرار حالت اسیدی دارد. الکترولیت‏ها یعنی یون‏های مختلف که تعادل مایعات بدن را بر عهده دارند نیز در ادرار موجودند. غلظت این یون‏ها به کارکرد کلیه و مواد غذایی مصرفی بستگی دارد. هم‏چنین ادرار دارای رنگ‏دانه زردی به نام اوروکروم است که از شکستن هموگلوبین ایجاد می‏شود. ادرار معمولاً شفاف و رنگ آن از زرد بسیار کم‏رنگ تا زرد کهربایی متغیر است. هر قدر غلظت ادرار بیشتر باشد، رنگ آن زردتر به نظر می‏رسد. وجود قند (گلوکز)، پروتئین، کتون و سلو‏ل‏های خونی در ادرار طبیعی نیست و نیاز به بررسی دارد. 

آیا بیمار قبل از جراحی یوروستومی نیز به پاک سازی روده احتیاج دارد؟

بله، به خصوص در جراحی تعبیه Ileal Conduit از آن‏جا که قسمتی از روده دستکاری می‏شود، بیمار قبل از جراحی نیاز به پاکسازی روده دارد. 

تشکیل کریستال‏های ادراری در یوروستومیت‏ها به چه علت است؟

تشکیل کریستال به طور معمول در یوروستومیت‏ها دیده می‏شود و علت اصلی ایجاد آن، ادرار قلیایی می‌باشد که به دلیل خوب نچسبیدن کیسه ممکن است با پوست اطراف استوما تماس پیدا کند. این کریستال‌ها به رنگ سفید و شبیه دانه‏های شن به نظر می‏رسند. برای جلوگیری از تشکیل کریستال‏های ادراری در درجه اول باید از خوب چسبیدن کیسه اطمینان حاصل شود به این ترتیب که ادرار هیچ‏گونه تماسی با پوست اطراف استوما نداشته باشد.  با مصرف ویتامین C می‏توان به اسیدی کردن ادرار کمک نمود. هم‏چنین برای رفع این مشکل می‏توان پوست اطراف استوما را با مخلوط آب و سرکه سفید به نسبت مساوی شست‏وشو داد. با انجام این کار ممکن است استوما سفید رنگ‏تر از حد واقعی به نظر برسد و جای نگرانی نیست.  

در صورت تشکیل کریستال در اطراف محل یوروستومی چه باید کرد؟

در این شرایط بهتر است از محلول رقیق شده سرکه استفاده شود. برای رقیق کردن سرکه آن را باید با آب تمیز مخلوط کرد. به این ترتیب که به یک فنجان سرکه، یک فنجان آب اضافه و با استفاده از حوله اطراف استوما را با این محلول کمپرس نمود. هم‏چنین می‏توان این محلول را داخل کیسه استومی نیز چکاند. 

برای جلوگیری از عفونت ادراری یوروستومیت ها چه اقداماتی لازم است؟

علائم عفونت دستگاه ادراری تحتانی عبارتند از: تب، ادرار بدبو و تیره رنگ، خستگی، استفراغ و درد پهلوها. برای کاهش ابتلا به عفونت ادراری بهتر است یوروستومیت‏ها روزانه بین 2 تا 5/2 ‏لیتر آب مصرف کنند. کم‏آبی بدن سیستم ادراری را کم‏کار می‏کند و به این ترتیب باکتری‏ها اجازه رشد پیدا می‏کنند. pH اسیدی ادرار نیز به کاهش رشد باکتری‏ها در آن کمک می‏کند. قبل و بعد از تعویض کیسه حتما باید دست‏ها به طور کامل با آب و  صابون شسته شوند. خالی کردن به موقع کیسه ( هنگامی که تا 3/1 کیسه پر از ادرار شده است) و استفاده از کیسه‏هایی با دریچه‏های یک‌طرفه (کیسه‏های کلوپلاست) که اجازه بازگشت ادرار به فضای اطراف استوما را نمی‏دهند، به کاهش عفونت‏های ادراری در یوروستومیت‏ها کمک می‏کند. 

چرا پس از انجام جراحی و تعبیه  Ileal Conduit  بیمار شاهد دفع موکوس در کیسه خواهد بود؟

در این جراحی بخشی از ایلئوم به عنوان رابطی برای جمع‏آوری ادرار به کار می‏رود. آن بخش از روده هم‏چنان به فعالیت‏های طبیعی خود که دفع موکوس می‏باشد ادامه خواهد داد و به همین دلیل بیماران علاوه بر ادرار شاهد دفع موکوس در کیسه نیز خواهند بود. 

لینک‌های مرتبط:

شناخت استوما و انواع آن

علل ایجاد استومی

 روش‏های جراحی استومی

عوارض استومی

استفاده از محصولات استومی

شستشوی کلستومی (Irrigation) 

مراقبت از پوست اطراف استوما

زندگی با استومی

تغذیه و استوما

مسائل و مشکلات گروه‏های خاص

برخی سوالات متداول